به نام خدا
پس از كارهاى ريچ ببابل ديگر توّجهى نشد تا در ۱۸۵۲ دولت فرانسه هيئتى در تحت رياست (فرنل) و (اپپر) بدآنجا فرستاد و آثار زياد بدست آمد، ولى به اروپا نرسيد، چه در موقع حمل بدجله ريخت. در ۱۸۵۴ (تىلر) و (لفتوس انگليسى) در زير تپههاى (واركه) و (مغير)، محلهاى (اور) و (ارخ)، دو شهر قديم سومر، را كشف كردند و در همانسال (راولينسن) محل برج معروف (بيرسنمرود) را يافت. هرودوت در كتاب خود توصيفى از آن كرده و آن را معبد هفت طبقهاى خوانده. رسام در اينجا باز كاوشهائى بعمل آورد و معلوم شد كه اين مكان موسوم به (برسيپپا) و از محلههاى خارج بابل در ماوراء رود فرات بوده. بعد رسام و (راولينسن) تپه (ابو حبه) را كندند و معلوم شد كه شهر قديم سيپ پار با معبد معروف (شمس) ربّ النوع آفتاب اينجا بوده، اين معبد سيصد طالار و اطاق و نيز عمارتهائى براى كهنه و ضبط دفاتر داشته. از دفاترى معلوم است كه معاملاتى در اين معبد ميشده و بيشتر اسناد راجع باين نوع كارها است. در ۱۸۷۷ (دسارزك) «۱» فرانسوى در تپه (تلّ) كاوش كرد و چيزهائى يافت كه تا آن زمان كشف نشده بود. توضيح آنكه:
مجسمه هاى گوناگون، ظروف، اشياء مفرغى و لوحه هاى زياد با خطوط ميخى، از عهدى كه هنوز بابل بنا نشده بود، بدست آمد و بموزه (لوور) پاريس نقل شد.
از ۱۸۸۵ امريكائيها و آلمانىها در بابل مشغول كاوش بودند و آثار زياد از معابد و
______________________________
(۱)-De -Sarzee .
غيره كشف كردند از جمله معبد شهر (نيپپور) است، بعد دفتر معاملات و اسنادى زياد كه راجع بقرون ۱۸- ۱۳ ق. م ميباشد و در بعض موارد تا زمان تسلط پارسيها پائين ميآيد. نتيجه اين كاوشها را نوشته در امريكا منتشر كردند «۱»: از طرف امريكا كشيشى (پطرس) نام بحفريات نظارت داشت و او كتابهائى در اين باب بطبع رساند.
در ۱۹۰۰ كتابخانه معبدى را يافتند و بعد كمپانى شرقى آلمانى تحقيقاتى راجع به قصر بخت النصر و معبد بزرگ (مردوك) خداى بزرگ بابليها بعمل آورده نقشه شهر بابل را ترسيم كرد. در خاتمه مقتضى است علاوه كنيم كه مؤسسه كارنه جى امريكائى (پومپلى) نامى را فرستاد تا تحقيقاتى راجع بآثار عتيقه بابل و كلده كند و او كارهاى مهمى براى روشن كردن تاريخ اين مملكت انجام داد.
در بابل اسناد زياد، از قبيل سالنامه ها، نامه ها، كتاب دولتها و غيره، بدست آمده بعض اين اسناد و سالنامه ها محدود بسلطنت پادشاهى است و برخى محدود بدورهاى، ولى بياى كتب تاريخى زمان ما نميرسد.
مبدء تاريخ را در بابل از واقعه مهمى ميدانستند، مثلا سالى كه پادشاه دونگى فلان شهر را خراب كرد، يا سالى كه اين پادشاه دختر خود را بشاهزاده عيلامى داد، ولى فهرستها و سالنامه هائى نيز بدست آمده كه از حيث روز، ماه و سال تاريخ معينى دارد، مثلا فهرستى است كه در زمان داريوش نوشته شده و سوادى است از يك نسخه اصلى. در اين فهرست (يا سالنامه) صريحا قيد شده «سال ۲۲ سلطنت داريوش». در فهرست مزبور وقايع را از ۷۴۵ تا ۶۸۸ ق. م ذكر كرده و سال بسال شرح دادهاند. باز فهرستى بدست آمده كه مربوط است بروزهاى آخر دولت بابل تا تسخير اين شهر بدست كوروش بزرگ. كلية اينگونه فهرستها و سالنامه ها در بابل و آسور زياد كشف شده و بعضى مربوط بازمنهاى است كه بسيار قديم است.
______________________________
(۱)-
The Babylonian Expedition of University of Pennsylvania.
مجله تاریخ
پیچ اینستاگرام مجله تاریخ
منبع: تاریخ ایران (حسن پیرنیا)
